"Ұшқан ұя" романынан сынама тест

"Ұшқан ұя" романындағы 1910 жылдың қысында, ескіше декабрьдің 24-де дүниеге келген кейіпкер

Құрық деп берсем — құл болма, Шыбық деп берсем — шіл болма. Бəрінен де, шырағым, Баяны жоқ ұл болма! - деп Бауыржанға өсиет айтқан кейіпкер:

Шығармадағы жартыны жаза алмай, қанша күн басы қатып, сасқан би, молдаларға ½ деп жазып, Текебай бидің тоқтап қалған қағазын жүргізіп берген кейіпкер:

Қабылбек жағы Текебайды ұры деп, əділдігі жоқ парақор деп, ұлыққа жамандап жаза берсе керек. Қабылбек жағының əлгіндей жаласына шыдай алмай, жанына он жігіт ертіп, Қабылбектің аулына тасырлатып жетіп барған кейіпкер:

Бауыржанның аяғын жерге тигізбей қағып алып, аспанға көтеретін, биікке бой создырып мәз болатын, содан соң елжіреп камзолына жасырып алып, жүгіре жөнелетін кейіпкер:

Бауыржанды ойнатып жүріп, үйдің ескі-құсқысынан дөңгелек қора жасап, сол қораға еліктіріп әкеп Бауыржанды қамап, ермен бекітіп кеткен кейіпкер:

Бауыржанды оң алақанына тік тұрғызып алып, алты қанат үйдің ортасында арлы-берлі жүріп “Ал, кәне балапаным? Қанаттанып қашан ұшасың?” деп қойып, жыласа “дуана келіп қалады” деп қорқытатын кейіпкер:

Өзі қонақтарға қымыз құйып отырып, ымдап шақырып құлағына «Сен немене, аталарыңа сəлем беруді ұмытпа дегенім қайда?!» деп сыбырлап Бауыржанды қызартатын кейіпкер:

Бауыржанға ата-тегін үйретіп, жеті атасын жетелеп отырып санататын кейіпкер:

Бауыржанға «Қозы маңырайды, бұзау мөңірейді, құлын кісінейді, бота көзі мөлдіреп ақсайды, қодық ақырады...» деп малдың тілін ұғуды үйрететін кейіпкер:

Бауыржанға жастайынан қазақша жыл қайыруды, күн мен ай аттарын, жыл аттарын жаттатқан кейіпкер:

Бауыржанның тауық жылы дүниеге келген, жүнін жұлған тауық деп мазақ ететін әпкесі:

Әжесі Қызтумастың үзіндіден байқап, кім үшін налығанын анықты. — Сен тентек, мені ажалымнан бұрын өлтіретін болдың ғой. Əр жарақатың мені жегідей жеп, белім бүкірейіп бара жатқанын, аясаң етті тым болмаса! Қандай жын екен сендегі алып-ұшып тұрған. Қайтейін, шырағым, аман бол əйтеуір:

Үзіндіні мұқият оқып, қай кейіпкердің сипаты екенін анықта. Асыл киімдерді қонымды етіп, сымбатты киініпті: алдымен құндыз бөркі құлпырып көз тартады. Бөркін шешкенде, көк тақыр етіп қырған басында оқалы барқыт тақиясы қалды. Бешпет сыртынан буған кемер белдігінің жалпақтығы кере қарыстай еді. Сабы күміспен күптелген қамшысын сəнмен қос бүктеп қасына қойыпты. Етсіз қыр мұрыны, қысыңқы өткір көзі ашақ жүзін айбарландырып жібереді екен. Қияқтай етіп бастырған мұртының ұшы екі езуін жиектеп көмкеріп тұр. Селдір ұзын сақалы кеудесіне түседі. Ол аз сөйлеп, əр сөзін нығарлап, таптап, қарсы отырған адамына қарай қамшысын немесе сұқ қолын нұқып сесті айтады екен. Ешкімді бет қаратпайтын, айналасын айбармен меңдеп алған, өркөкіректеу көрінді. Өз қатарларының өзін менсінбейтін кісі, біз сияқты бала-шағаға көз қиығын да салған жоқ.

Өзінің бауырларының ынжық екенін, бүкіл ел намысы, ел ары өзінің мойнында екенін, ауылдың атын шығарам деп жүріп құранға құлап отыруға мұршасы да, уақыты да жетпейтінін айтып ренжіген кейіпкер: